پایگاه تحلیلی خبری شعار سال

با حکم حجت الله عبدالملکی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، "مهدی مسکنی" به عنوان معاون تعاون وزیر کار، تعاون و رفاه اجتماعی منصوب شد. انتقادات زیادی بر این انتصاب وارد شده و منتقدین درخصوص سوابق اجرایی و علمی مهدی مسکنی در بحث تعاون و حوزه تعاونی ها پرسش دارند. تجربه بخش تعاون نشان داده است که چنین انتصاباتی در آینده ای نزدیک با وارد کردن ضرر و زیان به بخش همراه بوده و توان توسعه بخش و پیش بری امور را ندارد. تجربه محمد کبیری کم بود، تجربه مهدی مسکنی در حال اضافه شدن است.

تحلیل گفتمان دولت‌های هاشمی رفسنجانی، خاتمی، احمدی‌نژاد روحانی و رئیسی با رویکرد آشکارسازی نسبت عنصر روستا با گفتمان غالب این دولت‌ها و بررسی مصادیق تحلیل در برنامه‌های توسعۀ پنج‌سالۀ اول تا هفتم نشان می‌دهدکه نقطۀ کانونی اصلی در گفتمان دولت هاشمی، بهبود شرایط فیزیکی و بیرونی و مدرنیزه کردن است، لذا روستا با بافت سنتی مورد توجه نبوده و تنها رفع پاره‌ای از مشکلات زیرساختی مناطق روستایی در کانون توجه قرار گرفته است. در گفتمان دولت خاتمی، مشارکت مردمی، نقطۀ کانونی اصلی است؛ لذا بوم گرایی فرهنگی و توجه به توسعه ساخت‌های مشارکتی و تقویت نهادسازی ها، مورد تاکید بوده است. گفتمان دولت احمدی‌نژاد، بهبود توزیع آنهم با تاکید بر جنبه‌های فیزیکی به‌عنوان نقطۀ کانونی مورد توجه قرار گرفته و با توجه به تشدید ناترازی‌ها بین محیط شهری و روستایی، مورد توجه خاص قرار گفت. در دولت روحانی، هیچ راهبرد خاصی در توسعه روستایی مورد تاکید قرار نگرفت و شاهد پسرفت نظام برنامه ریزی در این حوزه بودیم. حد نهایی تاکیدات، توجه به برنامه ریزی آمایشی بوده است. دولت رئیسی نیز، توجه به روستا‌ها در قالب رفع بحران از کانون‌های مستعد بحران مورد تاکید قرار گرفت و ساخت‌های سازمانی مرتبط به حد سخیفی به ابتذال کشیده شد. تا حدی که شورای عالی توسعه روستایی کشور، دست افرادی غیر مرتبط اداره می‌شد. چنین روند را حتی نظام برنامه ریزی پنج ساله کشور نیز می‌توان مشاهده کرد. در برنامه میز اقتصاد صداسیما، موضوع «الزامات پیشرفت اقتصادی روستا» با حضور مجتبی پالوچ معاون موسسه پژوهش‌های برنامه ریزی اقتصادی و توسعه روستایی وزارت جهاد کشاورزی، روح اله ایزدخواه عضو کمیسیون صنایع مجلس شورای اسلامی، قاسم محمدی مدیر عامل تعاونی روستایی شباهنگی شهریار (به عنوان یکی از نمونه‌های موفق فعالیت تعاونی) و آقای نادری رئیس سازمان امور عشایر کشور بررسی شده است.

توان اقتصادی روستا‌های کشور در حالی نادیده گرفته یا کمتر دیده می‌شود که ۲۰ تا ۲۳ درصد از سهم ارزش افزوده تولیدی و یک چهارم اقتصاد کشور را روستائیان تامین می‌کنند. پیشرفت روستا‌ها در ایران به رغم کوشش‌های سازمان یافته‌ای که دست کم از ۴۰ سال قبل در این زمینه به عمل آمده است، کماکان با مسائل و چالش‌های مختلفی روبه رو است.

تجربه‌ی بسیاری از کشور‌های در حال توسعه از جمله ایران نشان می‌دهد که برنامه‌ریزی آمرانه و از بالا به پایین، در بیشتر موارد دستاورد مطلوبی نداشته و همواره با زیان همراه بوده است. برنامه‌های بدون پشتوانه مردمی، قابلیت و ضمانت اجرایی لازم را ندارد.

از دیگر مشکلات در ییلاقات و روستا‌ها فروش بی‌حساب و کتاب املاک به غریبه‌ها که باعث تجاوز به حریم منابع طبیعی و محیط زیست شده است. ویلاسازی در بالای کوه‌ها، لب رودخانه‌ها، وسط جنگل، قطع شبانۀ درختان در برخی روستاها، حضور آقا‌ها و آقازاده‌ها در اعماق جنگل. چراغانی کردن آن و ... از جملۀ این هجوم بی‌رحمانه است.

اندیشکده پایا طی گزارشی، عملکرد و تجربه «باشگاه کشاورزان جوان» به عنوان یکی از سمن‌های فعال در حوزه روستایی را مورد بررسی قرار داد. در این گزارش با تاکید بر این نکته که عملکرد دولت و نهادهای رسمی در بهبود وضعیت روستاهای ایران حداقل کم اثر بوده است.

با توجه به نزدیک‌ شدن به ماه‌های پایانی دوره کاری مجلس دهم، بررسی عملکرد نمایندگان خانه ملت در بخش کشاورزی ضروری می‌نماید. بررسی عملکرد کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس به عنوان یکی از مهم‌ترین کمیسیون‌های مجلس شورای اسلامی در هموارسازی مسیر خودکفایی و تامین امنیت غذایی کشور، نقش ویژه‌ای در بازنمایی عملکرد مجلس شورای اسلامی در 4‌سال اخیر دارد.

گازرسانی به روستاها در سطح وسیع و گسترده، توسعه خدمات آبرسانی، ارتقای شاخص‌های ارتباطی، اجرای طرح‌های هادی و افزایش توجه در حوزه برق و راه از جمله مهم‌ترین اقدامات دولت در مناطق روستایی بود و طرح اشتغال پایدار روستایی نیز به عنوان مکملی برای توسعه روستایی در دولت تدبیر و امید مطرح و اجرا شد.